من تشکر میکنم. من کمک میکنم. من جواب میدهم.
به نظر شما این جملهها کامل هستند؟ چه چیزی کم دارند؟ وقتی که میگویم تشکر میکنم، فورا این سئوال به ذهن شما خطور نمیکند که «از کی» تشکر میکنی؟ یا «به چه کسی کمک» میکنی؟ یا «به چه کسی» جواب میدهی؟
خب جواب این سئوالها میشود: داتیو
از مرد تشکر میکنم. به بچه کمک میکنم. به خانم معلم جواب میدهم
به بچهها کمک میکنم (جمع).
پس حالا متوجه شدیم داتیو چیست. من زیاد نمیخواهم گرامر آلمانی را با فارسی مقایسه کنم، چون خیلی جاها با هم همخوانی دارند و بعضی جاها نه! ولی حالا اگه بخواهیم این کار را بکنیم داتیو همان مفعول با واسطه خودمان است. باز هم میگویم که دقیقا با فارسی همخوانی ندارد و خیلی جاها ممکن است مشکل ساز شود، اگر بخواهیم دقیقا با فارسی مقایسه کنیم. پس بهتر است که افعال داتیوی را حفظ کنیم. تعداد افعال داتیو خیلی خیلی کمتر ازآکوزاتیو هست و در ضمن هم اکثر مواقع فقط شخصی هستند.
حالا داتیو چطوری ساخته میشود؟
در اینجا هم تغییرات روی آرتیکل انجام میشود. البته در درجه اول باید از روی فعل تشخیص بدهیم که اسم باید در چه حالتی باشد. یه یادآوری کوچولو هم بکنم که اسم در چهار حالت میتواند قرار بگیرد:
۱- نومیناتیو
۲-آکوزاتیو
۳-داتیو
۴- گنیتیو
و اینکه اسم در کدام یک از این چهار حالت باید قرار بگیرد، بستگی به ظرفیت فعل دارد.
تا به حال نومیناتیو و آکوزاتیو را یاد گرفتیم و امروز هم داتیو را یاد میگیریم. حالا که مفهوم داتیو براتون جا افتاد برویم ببینیم آرتیکلها با افعال داتیوی به چه شکلی در میآیند:
der…….. dem
das……. dem
die……… der
die…… den +n
برای سئوالی کردن داتیو از Wem به معنای به چه کسی استفاده میکنیم.
Wem dankst du?
Ich danke dem Mann
Wem hilfst du?
Ich helfe dem Kind
Wem antwortest du?
Ich antworte der Lehrerin
Wem hilfst du?
Ich helfe den Kindern.
نکته در مورد جمع داتیو:
در جمع داتیو die تبدیل به den میشود و در آخر کلمه یک حرف n اضافه میشود. البته اگر جمع کلمه خودش n داشته باشد دیگر n لازم نیست اضافه کنیم. در ضمن، حالت جمع برای هر سه جنس یک مدل صرف میشود (خوشبختانه!) و همچنین ضمیر سئوالی wem در مورد جمع هم به کار میرود.
در اینجا چند فعل که با داتیو میآیند را، برایتان مینویسم. این افعال فقط به داتیو احتیاج دارند. در پستهای بعدی افعالی که هم داتیو و هم آکوزاتیو را لازم دارند، توضیح داده خواهد شد.
جواب دادن ….. antworten
Er antwortet dem Lehrer
تعلق داشتن….. gehören
Das Buch gehört dem Schüler
تشکر کردن…… danken
Er dankt dem Vater
کمک کردن…. helfen
Ich helfe der Verkäuferin
ضرر داشتن…… schaden
Zigarette schadet der Gesundheit